fitir sadakasi - safi mezhebi

Fıtır Sadakası



FITIR
SADAKASI





Fıtır sadakası, maldan belH bir
miktarın verilmesidir. Fıtır sadakasının verilme
vakti, Ramazan'ın son günü güneş battıktan sonra başlar. Her mükellefin
kendisinin ve nafakası kendine vacib olan kimselerin
fitrelerini vermesi vacib'dir. Hz. Peygamber, Ramazan'ın farz olduğu hicretin ikinci
senesinde fıtır sadakası verilmesini emretmiştir.
Fıtır sadakasının vacib
olduğunun delili, İbn Ömer'in rivayet ettiği şu
hadîstir: 'Hz. Peygamber Ramazan'da, fıtır zekâtını hür, köle, erkek, kadın her müslümana hurmadan yahut arpadan 1 sâ olarak farz kıldı'.[1]


Fıtır Zekâti'nın Farz Olmasının Şartı





Fıtır Zekâtı, üç şartla farz olur:

1. Müslüman olmakla.

Fıtır sadakası kâfir'e, dünyada cezayı gerektirecek şekilde
vacib değildir. Bu hususta İbn Ömer'den rivayet edilen hadîs daha önce
geçmişti.

2. Ramazan'ın son gününde güneşin
batmasıyla.

Bu bakımdan Ramazan'ın son günü güneş battıktan sonra
ölen bir kimseye fıtır sadakası vacib olur. İster fıtır sadakası
vermeye imkân bul­sun, ister bulmadan ölmüş olsun farketmez. Fakat güneş battıktan sonra dünyaya gelen çocuk
için fıtır sadakası vacib
olmaz. Ramazan'ın son günü güneş batmadan önce ölen kimseye de vacib olmaz. Fakat güneş batmadan doğan çocuk için fıtır sadakası vacib
olur.

3. Kişinin hem kendisine, hem de çoluk-çocuğuna
bayram günü ve gecesinde yetecek kadar yiyecek
bulunmasıyla.

Kendisine ve çoluk-çocuğuna bayram günü ve gecesinde
yetecek kadar nafakası olmayan kimseye fıtır sadakası
vacib olmaz.


Mükellefin, Fıtır Sadakasını
Vermekle Yükümlü Olduğu Kimseler





Sözü geçen üç şartı haiz olan herkese, kendisi ve
nafakası kendisine vacib olan babası, annesi,
dedeleri, nineleri, çocukları ve eşi için fıtır
sa­dakası vermek vacib'dir. Fakat kişinin baliğ olup
çalışmaya gücü olan çocuğu için fıtır sadakası vermesi
vacib değildir. Nafakasını karşılamakla yükümlü
olmadığı akrabası için de fıtır sadakası vermesi vacib değildir. Kişinin malı, nafakası kendisine vacib olan kişilerin sadakasını vermeye yetecek kadar
değilse önce kendisinin, sonra eşinin, sonra küçük çocuğunun, sonra babasının,
sonra annesinin, sonra çalışmaktan aciz olan büyük oğlunun fıtır sadakasını vermelidir,



Fıtır
Sadakasının Cinsi ve Miktarı





Fıtır sadakasının, en çok yenen gıdalardan verilmesi gerekir.
Ancak bugün bu meselede İmam Ebu Hanife'nin mezhebini taklid
etmekte bir sakınca yoktur. Ebu Hanife'nin mezhebine uyarak gıda yerine, gıdanın bedelini
para olarak vermek daha kolaydır. Ayrıca gıdanın bedelini ver­mek fakirler için
buğday vermekten daha yararlıdır ve umulan hedefin tahakkukuna daha
yakındır.


Fıtır Sadakasının Vakti





Fıtır sadakasının vacib oluş vakti,
daha önce söylediğimiz gibi Ramazan'm son
günü güneşin .batışıyla
başlar. Fıtır sadakasını
çıkarmanın caiz olduğu
vakit ise Ramazan'ın
başından başlayıp bayramın
birinci günü güneş batışıyla sona erer. Fitreyi, bayramın birinci günü sabah
namazıyla, Bayram namazı arasında vermek sünnettir. Çünkü daha önce
naklettiğimiz İbn Ömer hadîsi buna delâlet ettiği
gibi, 'Halk Bayram namazına çıkmadan önce fıtır
sadakasını verin' hadîsi de buna delâlet etmektedir.[2]

Fıtır sadakasının, bayram gününün sonuna tehir edilmesi
mekruhtur. Eğer bayram günü verilmezse günahkâr olunur ve kaza edilmesi
gerekir.

---

[1] Buharî/1433;
Müslim/984



[2] Buharî/1432