şafiilerde istiska (yağmur) namazı

İstiska (Yağmur) Namazı






Tarifi





Bu namaz, yağmur yağmadığı veya kaynakların kuruduğu
(kıtlık za­manlarında) meşru kılınmıştır. Sebebi ortaya çıktığında istiska
namazı kılmak sünnet'tir. Sebep ortadan kalktığı zaman bu namaz
kılınmaz.

îstiska (Yağmur) Namazının Kılınma Şekli

Yağmura ihtiyaç duyulduğunda, üç şeyden birini veya
tümünü yap­mak sünnet'tir.

1. Münferiden veya cemaat halinde yağmur için
dua etmek.

2. Farz namazların son rekâtında ve diğer
namazların akabinde dua etmek.

3- Üçüncüsü ve
en efdali, namaz kılmak ve hutbe okumaktır. Bunun en güzel şekli şöyledir:
Müslümanların başında bulunan idareci veya onun vekili, namaza çıkmadan önce
halka tevbe etmek, sadaka vermek,

1 Buharî/947, Müslim/901

mazlumun
hakkını iade etmek,
dört gün oruç
tutmak için emir vermelidir.

Bunlar duanın kabul edilmesinde etkili olduklarından
ötürü müste-hab kılınmışlardır. Nitekim bunların duanın kabul edilmesinde etkili
ol-duklan sahih hadîslerle sabit olmuştur.

Orucun dördüncü günü elbiseler eski ve yamalı olduğu
halde tevazu içerisinde çocuk ve yaşlılarla birlikte köy veya şehir dışına
çıkılır. Müslümanların idarecisi veya onun vekili halkın önüne geçerek iki rekât
namaz kıldırır.

İbn Abbas'tan şöyle rivayet edilmiştir: 'Hz. Peygamber
mütevazi bir şekilde eski elbiseleriyle, huşu içinde kendini duaya kaptırmış
olduğu ve tazarru ettiği halde, Bayram namazında olduğu gibi iki rekât namaz
kıldı[1]

Namaz tamamlandıktan sonra imam hutbeye çıkarak bayram
hutbesi gibi hutbe okur. Yalnız birinci hutbede tekbir yerine dokuz istiğfar,
ikinci hutbede de yedi istiğfar edilir.

Rabbinizden mağfiret dileyin. Şüphesiz ki O, çok
bağışlayıcıdır. (O' ndan mağfiret dileyin) ki üzerinize göğü (rahmet yağmurunu)
bolca indirsin.

(Nuh/10-11)

Ayetteki sema kelimesinden maksat yağmur, midrar
kelimesinden maksat ise yağmurun bolca inmesidir.

Hatib ikinci hutbeye başlayıp üçte birini okuduktan
sonra kıbleye dönerek sırtını halka çevirir, Allah'a karşı zilletini göstermek
amacıyla el­bisesinin alt tarafını üste, üst tarafını alta, sağ tarafını sola,
sol tarafını da sağa çevirir.

Ebu Hüreyre şöyle rivayet etmektedir: 'Hz. Peygamber
birgün is-tiskaya çıktı. Bize ezansız ve kâmetsiz olarak iki rekât namaz
kıldırdı. Sonra bize hutbe okudu. Ellerini kaldırıp yüzünü kıbleye döndürerek
Allah'a dua etti. Sonra ridasını çevirdi; sağ yanı sol cephesi ve sol yanı sağ
cephesi üzerine getirdi'.[2]

Orada bulunan halkın da Hz. Peygamber gibi yapmaları
sünnettir.

Teravih Namazı


Hatibin, hutbe esnasında çokça istiğfar, dua, tevbe ve
tazarru yap­ması salah ve takva ehliyle tevessül etmesi münasip
olur.

Enes b. Mâlik şöyle anlatıyor: "Ömer, yağmur yağmadığı
zamanlarda Abbas b. Abdulmuttalib'i yanına alarak yağmur duasına çıkıyor ve
şöyle diyordu: 'Ey Allahım! Daha öne peygamberimizle sana tevessül ederdik, sen
bize yağmur yağdırırdın. Şimdi de peygamberimizin amcasıyla teves­sül ediyoruz,
bize yağmur ihsan et'. Ömer böyle dedikten sonra yağmur yağmaya başlıyordu".[3]

Yağmur duasına çıkıldığında çocukları, yaşlıları ve
hayvanlan da gö­türmek gerekir. Çünkü bu musibet umumidir. Zımmîlerin de orada
bu­lunmalarına engel olunmamalıdır.


İstiska
Hakkında Varid Olan Bir Dua






Ey Allahım! Yağmuru, rahmet yağmuru kili; azab helak,
bela, yıkmak ve boğmak yağmuru kılma! Ey Allahım! Yağmuru sadece tepeciklerin
üzerine, ormanların ve vadilerin içlerine yağdır. Ey Allahım! Sadece biz­lere
değil, çevremize de yağdır. Ey Allahım! Kurtatan, hoşgüzel netice getiren, iyi
mahsule yol açan, toprağa canlı canlı düşen, bol bol yağan, toprağın her
tarafına ulaşan, yüryüzünü ihata eden ve kıyamet'e kadar devam eden bir yağmur
ver. Ey Allahım! Bize yağmur ver, bizleri ümitsizlerden kılma! Ey Allahım!
Kullarının başında ve memlekette ancak sana şikayet edilebilecek (ve senin
karşılayabileceğin) bir meşakkat, bir darlık ve açlık vardır. Ey Allahım! Bizim
için ekin bitir, hayvanlarımızın sütünü çoğalt, göklerin bereketini üzerimize
indir, bize yerin bereket­lerinden ver; senden başka, kimsenin kaldıramayacağı
belayı üzerimiz­den at! Ey Allahım! Senden mağfiretini dileriz, hiç kuşkusuz sen
mağfiret edicisin. Bize bol bol yağmurlar ihsan eyle!

Duada geçen zırab kelimesi, zarb'm çoğuludur, küçük dağ
veya tepe anlamındadır. Akam kelimesi, ekim'in çoğuludur. Bu da bir araya gelen
ve bir tepecik teşkil eden toprak demektir. Gaysen kelimesi yağmur, muğisen ise
şiddetten kurtaran demektir. Henien kelimesi, hoş ve bir şeyle bulanmamış
demektir. Merian kelimesi, fazla olması anlamındadır. Sahhan kelimesi, yeryüzüne
şiddetle vuran yağmur demektir. Gedekan çok anlamındadır. Tabekan kelimesi,
yeryüzünün her tarafını kapsayan anlamındadır. Müceüeîen kelimesi, yeryüzünü
tamamen örten demektir. Daimen kelimesi 'yaran, ihtiyaç ortadan kalkıncaya kadar
devam etsin' anlamındadır. Kanitîn kelimesi, yağmurdan ümitsizler anlamındadır,
el-Cehd kelimesi, meşakkat anlamındadır. ed-Denk kelimesi, şiddet ve darlık
demektir. Edir, idrar kökünden, çok vermek anlamındadır. İddara kelimesi çok
olsun demektir. Eddar kelimesi doğurmadan önce koyunun memelerinin sütle dolması
demektir.






[1] İbn Mâce/1266 ve başka
muhaddisler


[2] İbn Mâce/1268


[3] Buharî/964