Namazı Bozan Şeyler
NAMAZI BOZAN ŞEYLER , Aşağıda
zikredilen şu hususlardan biri dahi namazı bozar.
1. Kasden konuşmak
Kur'an, zikir ve dua dışında, namazda konuşulan herşey kasden konuşma
sayılır.
Zeyd b. Erkam şöyle diyor: 'Şu
ayet ininceye kadar biz namazda konuşur, birimiz diğerine ihtiyacını sorardı'.
[1]Namazlara ve orta namaza itina gösterin, can-ı gönülden
boyun bükerek Allah için namaza durun! (Bakara/238)
Muaviye b. Hakem es-Sülemî şöyle
diyor: Uz. Peygamber ile beraber namaz kıldığımız bir sırada cemaatten biri
öksürdü. Ben 'Yerhamukeîîah (Allah sana merhamet
etsin) dedim'. Hz. Peygamber bana şöyle dedi.: 'Bizim
şu namazımıza insan kelâmından -teşbih, tekbir ve Kur'an okumak dışında- hiçbir şey yaraşmaz'.
[2]Bundan da.anlaşılıyor ki namazda insan kelâmı söylenirse
namaz bozulur. İki veya daha fazla harften meydana gelen kelimeler mânâsız olsa
bile namazı bozar. Mânâsı olan tek harfli kelimeler de
namazı
bozar. Meselâ korunmak (=vikaye) masdarından harfi, dinlemek
masdarından harfi, vefa masdarından harfi
gibi kelimeleri emir sigasıyla kullanmak namazı
bozar.
Kişi namazda olduğunu unutarak veya yeni müslüman olduğu için namazda konuşmanın haram olduğunu
bilmeyerek konuşursa ve bu konuşma altı kelimeden fazla olursa namazı
bozulur.
2. Fiil-i kesir
Fiil-i kesifden maksat, çok
olup peşpeşe gelmesi şartıyla namazın şartlarına ters
düşen harekettir. Çünkü böyle bir fiil namazın intizamına ters düşer. Fiil-i
kesirin en azı üç harekettir. Fiil-i kesifin peşpeşe gelip gelmediği örfe göre takdir edilir. Bu şartlan
kendisinde taşıyan fiil namazı bozar.
3. Elbise veya bedenin necasetle mülâki
olması.
Mülakat'tan maksat, elbise veya bedene bulaşan necasetin
hemen atılamamasıdır. Bu durumda namaz bozulur. Çünkü bu durum namazın
şartlarından birine ters düşer ki namazın sahih olmasının şartlarından biri de
elbise ve bedenin necasetten temiz olmasıdır. Eğer necaset rüzgarın
sürüklemesiyle veya buna benzer bir şekilde isabet ederse, kuru pislik
olduğundan ötürü onu derhal temizlemek de mümkün olmazsa, namaz
bozulmaz.
4. Avret mahallinden bir yerin
açılması
Erkek ve kadının namazdaki avret mahallinin sınırını
daha önce belirtmiştik. Namaz kılan kişi avretinden bir yeri kasden açarsa namaz bozulur. Fakat kendiliğinden açılır da hemen kapatırsa
bozulmaz, kapatılması gecikirse namaz yine
bozulur. Çünkü namazın
sıhhat şartlarından biri, az bir zaman da olsa ortadan
kalkmıştır.
5. Namazda yemek-içmek
Namazda yemek-içmek namazın intizamına ters düşer.
Namazda olduğunu bilerek az da olsa birşey yiyen veya
içen kimsenin namazı bozulur. Namazda olduğunu unutarak yiyen bir kimsenin
namazının bo? zulması için,
yediğinin örfen çok olması gerekir. Fakihler bunu 'toplamı bir nohut kadar olan şey' diye takdir
etmişlerdir. Eğer dişlerin arasında yemek artığı kalmışsa, nohut kadar da
değilse ve onu kazaen yutarsa namaz bozulmaz. Namaz kılan kimsenin ağzında şeker
olur, şekerin bir kısmı da erirse, bu
eriyen kısım yutulduğunda, bu, namazı
bozan yemeğin kapsamına girer.
6. Birinci
selâmdan önce abdestin bozulması
Birinci selâmdan önce abdestin
kasden veya sehven bozulması arasında fark yoktur.
Çünkü namaz tamamlanmadan önce namazın şartlarından biri olan taharet ortadan
kalkmıştır. Eğer birinci selâmdan sonra ve ikinci selâmdan önce abdest bozulursa namaz sahih olarak tamamlanmış olur. Bütün
müslümanlar bunda icma
etmişlerdir.
7. Öksürmek,
gülmek, ağlamak ve inlemek
Eğer bunlardan iki kelime meydana gelirse namaz bozulur.
Bu dört şeyin namazı bozması için, bunlarla beraber iki kelimenin de çıkması
şarttır. Çıkan o iki kelime hiçbir mânâ ifade etmese de namazı bozar. Eğer gülme
sonucunda bir kelime çıkarsa namaz bozulmaz. Bu hüküm, bunların kasden yapılması halinde böyledir. Ama kişi gayr-i ihtiyarî
olarak bunları yaparsa, meselâ Öksürür veya istemediği halde gülerse namazı
bozulmaz. Tebessüm ise namazı bozmaz.
Zikir ve duada halka hitap etmek kasdedilirse namaz bozulur. Meselâ namazda iken bir insana
yerhamukeüah (Allah sana merhamet etsin) denildiğinde
namaz bozulur. Çünkü bu insan kelâmından sayılır. Namaz ise insan kelâmını kabul
etmeyen bir ibadettir. Bu hususu daha önce belirtmiştik.
8. Niyeti bozmak
Eğer namazdan çıkmaya azmedilir veya namazdan çıkmayı
birşeye bağlar ve o şey de olursa namaz bozulur.
Namazın bununla bozulmasının nedeni şudur: Namaz ancak kesin bir niyetle sahih
olur. Böyle bir kast ise, kesin niyete ters düşer.
9. Sırtı kıble'ye çevirmek
İstikbâl-i kıble namazın şartlarından biridir. Namaz
kılan kişi ister kendisi Kabe'ye sırtını çevirsin, isterse başkası onu zorla
çevirsin bu takdirde namazı bozulur. Ancak kendisi kasden çevirirse namazı hemen bozulur. Fakat zorla
döndürülürse namaz bozulmaz, bir müddet bu durumda kalırsa bozulur. Birisi,
namaz kılanı zorla kıbleden çevirdiğinde •namaz kılan kişi hemen kıbleye dönerse
namazı bozulmaz. Bu husus örfe göre takdir edilir.
[1] Buharî/4260;
Müslim/539
[2] Müslim/537