Aile ici genel egitim

Aile ici genel egitim

---

Çocuğun anne-babadan
aldığı iki şey vardır: Sevgi ve Eğitim. Sevgi; kabullenme, koruma ve
sevecenlik gibi bütün olumlu duyguları içerir. Eğitim ise; öğretilen
her şeyi, verilen bilgileri, becerileri, yasakları, kuralları,
inançları, değer yargılarını, görgü kurallarını ve insanın
sosyalleşmesi için gerekli olan tüm toplumsal değerleri kapsar. Bir
çocuğun eğitime ilk adım attığı yer aile ortamıdır. Kendisine ve
çevresine değer veren, yaptıklarının sorumluluğunu alabilen, olumlu
benlik algısına sahip bireylerin yetişmesinde ailenin rolü yadsınamaz.
Sevgi ve şefkat insan ruhunun üretebildiği en gönül okşayıcı
duygulardır. Sevgi, övgü ve takdir insana değerli olduğu duygusunu
verir; değerli olduğunu hisseden insan da çevresine değer verir.
Çocuğun kişiliğine saygı duyan, onu anlamaya çalışarak dinleyen ve
kendini yönlendirmesi yolunda fırsat veren anne-baba, çocuğun
gelişimine önemli katkıda bulunmuş olur.

Anne-babanın ve ailenin diğer bireylerinin çocukla olan iletişim şekli
ve etkileşimi, çocuğun aile içindeki yerini belirler. Çocuğa yöneltilen
davranış ve ona karşı takınılan tavır, ilk yaşantıların örülmesinde
büyük önem taşır. Çünkü çocuğa karşı takılan her tavır, söylenen her
söz, onun oluşmakta olan kişiliğine bir tuğla daha koymak demektir.
Dünyaya saf ve temiz bir fıtrat üzere, emanet olarak gelen çocuğun
kişiliğinin şekillenmesi, öncellikle, anne ve babanın eliyledir.

Çocuk, sosyal birey olmayı öğrenirken aynı zamanda özdeşim kuracağı bir
modele gereksinim duyar. Kişilik oluşumu için gerekli olan özdeşim,
büyük olasılıkla aile içindeki yakın bir üye ile gerçekleşir. Bu
dönemde çocuk için, kullanılan hal dili çok önemlidir. Çünkü, çocuklar
anne babanın ne söylediğinden ziyade, nasıl söylediğine odaklanırlar.
Çocukta istendik davranışın yerleşmesi isteniyorsa öncellikle çocuğa o
davranış sergilenmelidir. Bir gönül insanının dediği gibi, "Doğru sözün
yanında doğru hareket çok mühimdir. Sözlerinin çocukları üzerinde
nüfuzunu arzu eden bütün babalar ve anneler, söylemek istedikleri
şeyleri evvela kendileri kemal-i hassasiyetle yaşamalı sonra onu
başkalarından istemelidirler." Burada hemen akla, İmam-ı Azam ile
ilgili herkesin de çok iyi bildiği bir menkıbe gelir. Menkıbe kısaca
şöyledir: Bal yemesi kendisine zararlı olan bir çocuk, ailesi
tarafından İmam-ı Azam Hazretlerine getirilir ve bal yememesi konusunda
çocuğa nasihat etmesi istenir, imam-ı Azam çocuğu şimdi ***ürmelerini
kırk gün sonra getirmelerini tavsiye eder. Kırk gün sonra çocuk
getirildiğinde İmam-ı Azam çocuğa bir daha bal yememesini tavsiye eder.
Aile, çocuk ilk getirildiği gün neden bunu söylemediğini sorunca,
İmam-ı Azam çocuğun ilk getirildiği gün kendisinin de bal yediğini, bu
nedenle yaptığı bir şeyin yapılmamasını istemenin çocuk üzerinde tesir
etmeyeceğini belirtmiştir. Anlaşıldığı üzere eğitim, doğrulan
söyleyerek davranış oluşturma değil, istenen davranışın yerleşmesi için
o doğrulan yapmaktır. Peki aile içerisinde çocuğa karşı takınılan
tutumlarda dikkat edilmesi gereken hususlar neler olmalıdır?

Anne-Baba Arasındaki Tutarlılığın Sürekli Olması:

Anne ve baba kendi aralarında ve kendi içlerinde tutarlı olmalı, ortak
kararlar çerçevesinde hareket etmeli ve bunun sürekliliğini
sağlamalıdırlar. Aksi durumda çocukta iki davranıştan birisini gösterme
eğilimi oluşur. Çocuk ya anne baba arasında bocalar, kararsızlık yaşar,
ya da kendisi de aynı tutarsızlıkları sergileyen bir birey olur.

Çocuğa Verilen Eğitimin ile Sevginin Dozunun İyi Ayarlanması:

Sevginin aşırısı, eğitimin ise gevşekliği yani 'Çocuğu hoş gör,
yaptıklarını boş ver; çocuktur her şeyi yapar; onun her dediğini yapın;
ona sevgi verin yeterlidir" şeklinde yüzeysel ve asılsız Öğretilerden
oluşan bir anlayış çocuğun, aileye bağımlı, kendi başına kararlar
alamayan, sorumluluk duygusundan yoksun bireyler olarak yetişmesine
neden olur. Bunun tam aksi durumda ise yani, sıkı eğitimin ve yetersiz
sevginin olduğu ortamda yetişen çocuklar ilerde ya pasif, içine kapanık
ya da agresif ve saldırgan davranışlar gösterirler. En olumlu tutum,
temel gereksinimleri en uygun biçimde karşılayan, kişide kendi
kendisini doyurabilme yetisi geliştiren, özdenetimi ve özgüveni artıran
sevgi ve eğitim gibi iki temel öğeyi en sağlıklı biçimde ve oranda
içinde bulundurandır. Anne-babaların çocuklarına yönelik tutumlarının
sağlıklı olması, büyük ölçüde onların kendi içlerinde barışık, dengeli,
huzurlu ve birbirlerine karşı sevgi dolu ve saygılı olmalarına bağlıdır.

Çocuğun Eğitiminden Sorumlu Olan Diğer Kişilerle Fikir Alışverişinde Bulunulması:

Çocukların iyi bir kişilik yapısına kavuşmaları, toplumların güveni ve
güçlü olan genç kuşakların toplumların gelecekte vereceği
sorumluluklara umutla hazırlanabilmeleri için ailenin çocuğun
eğitiminden sorumlu olan kişilerle de bağlantı içinde olması ve aynı
çizgide yol alması gerekir. Çocuğun eğitiminde aileden sonra en önemli
kişiler öğretmenlerdir. Bu doğrultuda ailenin çocuğun öğretmenleri ile
sürekli diyalog halinde olması gerekmektedir.

Unutulmamalıdır ki; dünün çocukları bugününün gençliğine, yarının
ebeveynliğine adaydırlar. Çocuğa dün ve bugün verilen eğitim, yarının
eğitimcisinin eğitim modeli olacaktır.