Hatim sevabı

Sual: Fıkıh kitaplarına saldırıp, cami duvarını kirletmekle meşhur biri, (Kur’anı hatmetmek diye, dinde bir şey yoktur. Hatim, bitirmek demektir. Bitirmek diye ibadet olmaz. Kur’an oku da, neresinden okursan oku!) diyor. Kur’anı hatmetmek ibadet değil midir?

CEVAP

Hatim; kelime olarak bitirmek, sona erdirmek ise de, fıkıhtaki manası, bir kişinin, Kur’ân-ı kerimi, baştan sona kadar okuyup bitirmesi demektir. Kur’an-ı kerimi hatmetmenin önemi hakkında çok hadis-i şerif vardır. Birkaçının meali şöyledir:

(Kur’an-ı kerimi hatmedene, altmış bin melek istiğfar eder.) [Deylemi]

(Kur’an-ı kerimi hatmedenin duası kabul olunur.) [Taberani, İbni Hibban]

(Kur’an-ı kerimi hatmedenin, kabul edilen bir dua hakkı olduğu gibi kendisine Cennette bir ağaç da verilir.) [Hatib]

(Hatim yapanın dünya veya âhiret için ettiği dua kabul olur.) [Beyhekî]

(Hatmi okuyan ve dinleyenlerin duası kabul olur.) [Ebu Nuaym]

(Beş vakit namazdan sonra yapılan dua gibi, hatimden sonra yapılan dua da kabul olur.) [Taberani]

(Hatim duası yapılan yerde hazır olan, ganimet dağılırken bulunan kimse gibidir. Hatme başlanan yerde bulunan, cihad eden gibidir. İkisinde de bulunan, iki sevaba da kavuşur ve şeytanı rezil eder.) [Hazinet-ül-esrar]

(Ya Âişe, üç kere İhlas suresini okursan Kur’an-ı kerimi hatmetmiş gibi sevaba kavuşursun.) [Ey Oğul İlmihali]

Hatmin dinde yeri büyüktür. Din kitaplarında hatimle ilgili çok bilgi bulunmaktadır.

İmam-ı Rabbani hazretleri, Mektubat kitabında, (Ramazan-ı şerifte Kur’an-ı kerimi hatmetmek önemli bir sünnettir) buyuruyor. (1/45)

İmam-ı Zahidi hazretleri buyuruyor ki:

Hatim okutmak için, hâfız’a, 45 dirhemden az hediye vermek caiz değildir. (Havi)

Hâfız, pazarlık etmeden, Allah rızası için hatim okursa, okutanın hediye ettiğini alması caiz olur. Az diye itiraz ederse, aldığı haram olur. (Hadika, Berika)

Kur’an-ı kerimi kırk günde hatmetmek müstehabdır. Hatimden sonra yapılan dua kabul olur. Hatim bitince, yeniden hatme başlamak niyetiyle Fatiha okumalıdır. Hadis-i şerifte, (İnsanların en iyisi, hatmi bitirince, yeniden başlayandır) buyruldu. (Şir’a şerhi)

Kur’an-ı kerimin hatmedildiği yere rahmet yağar. Hatimden sonra dua etmek müstehabdır. Hatimde toplanmak müstehabdır. Abdullah ibni Abbas hazretleri, hatim okuyanın yanında adamını bulundururdu. Hatim biteceği zamanı işitince, kendi de hazır olurdu. Enes bin Malik hazretleri, hatmettiği zaman, çoluk çocuğunu toplayıp dua yapardı. Hatim bitince, ikincisine başlamak müstehabdır. (Kitab-üt-tibyan)

Kur’an-ı kerimi Fatiha’dan başlayıp Fil suresine veya İhlas suresine kadar okuyup, sonra olan birkaç sureyi başkasına okutsa, o da birinciye vekil olarak kalan sureleri okursa, Kur’an-ı kerimi başından beri okumuş olan, hatmetmiş olmaz. Bunlardan birisini dinleyenler de, hatim dinlemiş olmazlar. Hiçbiri hatim sevabına kavuşamaz. (Behcet-ül-fetava)

Bu kadar vesikaları inkâr edip hatim diye bir şey yok demek akıl ve ilim işi değildir.