Ölenin mirasçıları olarak aşağıdakiler kalırsa, miras payları karşılarındaki gibi olur:
1 kız 1 oğlan = Kız 1/3, erkek 2/3 hisse alır.
1 kız 2 oğlan = Kız 1/5, erkeklerin her biri 2/5 hisse alır.
2 kız 2 oğlan = Kızların her biri 1/6, erkeklerin her biri 2/6 hisse alır.
2 kız 1 oğlan = Kızların her biri 1/4, erkek ise 2/4 alır.
3 kız 1 oğlan = Kızların her biri 1/5, erkek ise 2/5 hisse alır.
1 kız 3 oğlan = Kız 1/7, erkeklerin her biri 2/7 hisse alır.
3 kız 3 oğlan = Kızların her biri 1/9, erkeklerin her biri 2/9 hisse alır.
Ölenin hanımı da varsa
1 kız, 1 oğlan 1 hanım = 1 kız 7/24, 1 erkek 14/24, hanım 3/24 hisse alır.
1 hanım, 1 kız, 1 oğlun kızı, 1 kız kardeş, 1 ana = 1 kız 12/24, 1 oğlun kızı 4/24, 1 hanım 3/24, 1 ana 4/24, 1 kız kardeş 1/24
Ölenin kocası da varsa
1 kız, 1 oğlan, 1 koca = Kız 1/4, oğlan 2/4, koca 1/4 hisse alır.
1 koca, 1 oğlun oğlu, 1 oğlun kızı, 1 kız, 1 erkek kardeş = 1 kız 6/12, 1 koca 3/12, 1 oğlun oğlu 2/12, 1 oğlun kızı 1/12 hisse alır. Erkek kardeş hisse alamaz.
1 koca, 1 babası, 3 oğlun kızı, 1 ananın anası = 1 koca 9/45, 1 baba 6/45, oğlun kızının her biri 8/45, 1 baba 6/45, 1 ananın anası 6/45 hisse alır.
1 kocası, 1 anası, 1 babanın anası, 1 ananın anası, 2 erkek kardeşin oğlu= 1 kocası 6/12, 1 anası 4/12, erkek kardeşin oğlunun her biri 1/12 hisse alır. 1 ananın anası ile 1 babanın anası hisse alamaz.
Ölenin oğlu yoksa
1 kız, 1 kız kardeş, 1 oğlunun oğlu = 1 kız 1/2, oğlunun oğlu 1/2 hisse alır.
1 kız, 1 erkek kardeş, 1 oğlunun kızı = Kız 3/6, erkek kardeş 2/6, oğlun kızı 1/6 hisse alır.
1 hanım, 1 oğlunun kızı, 1 kız kardeş, 1 ana = 1 oğlunun kızı 12/24, 1 hanım 3/24, 1 ana 4/24, 1 kız kardeş 5/24 hisse alır.
Ölenin neslinden kimse yoksa
1 koca, 1 ana, 1 babanın babası, 1 kız kardeş = koca 3/6, ana 2/6, babanın babası 1/6 hisse alır, 1 kız kardeş hisse alamaz.
1 hanım, 1 ana, 1 erkek kardeşi, 1 kız kardeşi = hanım 9/36, ana 6/36, 1 erkek kardeşi 14/36, 1 kız kardeşi 7/36 hisse alır.
1 hanım, 1 babanın anası, 1 kız kardeş, 2 amca = hanım 6/24, babanın anası 4/24, 1 kız kardeş 12/24, 2 amcadan her biri 1/24 hisse alır.
1 koca, 1 ana, 2 babadan erkek kardeş, 1 babadan kız kardeş, 1 anadan kardeş = koca 15/30, ana 5/30, 2 babadan erkek kardeşin her biri 2/30, 1 babadan kız kardeş 1/30, 1 anadan kardeş 5/30 hisse alır.
Ölenin babası da varsa
1 hanım, 1 kız, 1 oğlun kızı, 1 kız kardeş oğlu, 1 baba = 1 hanım 3/24, 1 kız 12/24, 1 oğlun kızı 4/24, 1 baba 5/24 hisse alır.
1 hanım, 1 erkek kardeş, 2 kız kardeş, 1 baba = 1 hanım 1/4, 1 baba 3/4 hisse alır. Erkek ve kız kardeşler hisse alamaz.
1 koca, 1 kız, 2 kız kardeş, 1 oğlun kızı, 1 baba, 1 ana = 1 kız 6/15, 1 oğlun kızı 2/15, 1 koca 3/15, 1 baba 2/15, 1 ana 2/15 hisse alır.
Ölenin anası da varsa
1 koca, 2 erkek kardeş, 2 kız kardeş, 1 baba, 1 ana = 1 koca 3/6, 1 ana 1/6, 1 baba 2/6 hisse alır.
1 koca, 1 erkek kardeş, 1 ana, 1 babanın babası, 1 babanın anası = 1 koca 3/6, 1 ana 2/6, 1 babanın anası 1/6 hisse alır.
1 koca, 1 kız, 1 kız kardeş, 1 erkek kardeş oğlu, 1 ana = 1 kız 6/12, 1 koca 3/12, 1 ana 2/12, 1 kız kardeş 1/12 hisse alır.
Ölenin ceddinden kimse yoksa
1 hanımı, 1 kızı, 2 erkek kardeşi, 1 kız kardeşi = hanımı 5/40, 1 kızı 20/40, 2 erkek kardeşin her biri 6/40, 1 kız kardeşi 3/40 hisse alır.
1 hanımı, 1 oğlu, 2 erkek kardeşi, 1 kız kardeşi = hanımı 1/8, 1 oğlu 7/8 hisse alır. 2 erkek kardeşi ve 1 kız kardeşi hisse alamaz.
Bekâr ölenler
1 kız kardeş, 1 ana, 1 baba = 1 ana 1/3, 1 baba 2/3 hisse alır. Kız kardeş hisse alamaz.
1 erkek kardeş, 1 ana, 1 baba = 1 ana 1/3, 1 baba 2/3 hisse alır. Erkek kardeşi hisse alamaz.
1 erkek kardeş, 1 ana = 1 ana 1/3, 1 erkek kardeş 2/3 hisse alır.
Neslinden ve ceddinden kimse yoksa
1 kocası, 1 erkek kardeşi, 2 kız kardeşi = kocası 4/8, 1 erkek kardeşi 2/8, 2 kız kardeşin her biri 1/8 hisse alır.
1 hanımı, 2 kız kardeş, 2 babadan erkek kardeş = hanımı 6/24, 2 kız kardeşin her biri 8/24, 2 babadan erkek kardeşin her biri 1/24 hisse alır.
1 hanımı, 1 kız kardeşi, 2 anadan kardeşi, 2 amcası = hanımı 3/13, 1 kız kardeşi 6/13, 2 anadan kardeşin her biri 2/13 hisse alır. 2 amcası hisse alamaz.
1 hanım, 2 kız kardeş, 2 babadan kız kardeş, 2 erkek kardeşin oğlu = hanım 6/24, 2 kız kardeşin her biri 8/24, 2 erkek kardeşin oğlundan her biri 1/24 hisse alır. 2 babadan kız kardeş hisse alamaz.
1 kocası, 1 anası, 1 anadan kardeşi, 2 erkek kardeşin oğlu = kocası 3/6, anası 2/6, 1 anadan kardeşi 1/6 hisse alır. 2 erkek kardeşin oğlu hisse alamaz.
1 hanımı, 1 anası, 1 erkek kardeşi, 3 anadan kardeşi = hanımı 9/36, anası 6/36, 1 erkek kardeşi 9/36, 3 anadan kardeşin her biri 4/36 hisse alır.
Ölenin babası olmayıp oğlu ve ceddinden kimse varsa
1 hanımı, 2 oğlu, 1 kızı, 1 annenin annesi, 1 babanın babası = hanımı 15/120, 2 oğlun her biri 26/120, 1 kızı 13/120, annenin annesi 20/120, babanın babası 20/120 hisse alır.
1 kocası, 3 oğlu, 2 kızı, 1 anası, 1 babanın babası, 1 babanın anası = kocası 24/96, 3 oğlun her biri 10/96, 2 kızın her biri 5/96, anası 16/96, babasının babası 16/96 hisse alır. 1 babasının anası hisse alamaz.
Anne rahminde vâris varsa
Anne rahminde vâris varsa, bir oğlan bir kızmış gibi hesap yapılarak hissesi çok olana göre miras taksim edilir.
1 hanımı, 1 anne rahmindeki çocuğu, 1 ana, 2 erkek kardeş:
Doğacak çocuk kızsa: hanımı 6/48, 1 kızı 24/48, ana 8/48, 2 erkek kardeşin her biri 5/48 hisse alır.
Doğacak çocuk oğlansa: hanımı 3/24, 1 oğlu 17/24, ana 4/24 hisse alır. 2 erkek kardeşi alamaz.
17/24, 24/48’ten büyük olduğundan miras, anne rahmindeki vâris oğlanmış gibi taksim edilir. Çocuk, kız da doğsa, erkek de doğsa hissesi 17/24 olarak ayrılır ve kendisine verilir.
Ölenin oğlunun hanımının rahminde torunu varsa
1 oğlunun hanımının rahmindeki çocuğu, 1 koca, 1 ana, 1 baba:
Kızsa: 1 oğlunun kızı 6/13, koca 3/13, ana 2/13, baba 2/13
Oğlansa: 1 oğlunun oğlu 5/12, koca 3/12, ana 2/12, baba 2/12
6/13, 5/12’den büyük olduğundan miras, anne rahmindeki vâris kızmış gibi taksim edilir. Çocuk, kız da doğsa, erkek de doğsa, hissesi 6/13 olarak ayrılır ve kendisine verilir.
Cinsiyet biliniyorsa
Sual: Bugün fennin ilerlemesiyle, anne rahmindeki çocuğun cinsiyeti bilinebiliyor. Anne rahmindeki vârisin hissesi, cinsiyetine göre belirlenemez mi?
CEVAP
Ölüm zamanında ana rahminde bulunan vâris, bir oğlan veya bir kız imiş gibi iki türlü miras hesabı yapılıp, ikisinden hissesi çok olanı ayrılıp, geri kalan, diğer vârislere taksim edilir. (Dürr-ül-müntekâ)
Görüldüğü gibi, ana rahmindeki çocuğun cinsiyeti belliyse ona göre miras taksimi yapılır denmiyor, iki türlü miras hesabı yapılır, hissesi çok olana göre hissesi ayrılır deniliyor. Dinimizin bildirdiği hüküm bu olunca, anne rahmine yerleştirilmiş döllenmiş yumurtanın cinsiyeti bilinse bile yine böyle miras taksimi yapılır. Dinimiz bize doğmamış çocuğun cinsiyetini bilip ona göre miras taksimi yapmayı değil, iki türlü hesap yapıp hissesini ona göre ayırmayı emrediyor. Miras bu hesaba göre taksim edilmezse vârislerin hakları olan hisseleri değişebilir. Bu da, hem dinin emrine uymamak, hem de kul hakkına girmek olur.
Mesela ölmüş kişinin vârisleri aşağıdaki gibi olsa ve ölmüş erkek kardeşinin hanımı da hamile ise bu çocuk da mirastan hisse alır. Böyle yapılmazsa hem dinin emrine uyulmamış olur hem de daha doğmamış bir çocuğun hakkı gasp edilmiş olur.
Ölenin vârisleri:
1 kocası, 1 anası, 1 kızı, 2 erkek kardeşin kızı, 1 anne rahmindeki erkek kardeşinin çocuğu:
Kızsa: kocası 4/16, anası 9/16, kızı 3/16 hisse alır, (2+1) erkek kardeşin kızları hisse alamaz, yani 0 hisse alır.
Oğlansa: kocası 3/12, anası 2/12, kızı 6/12, 1 erkek kardeşin oğlu 1/12 hisse alır, 2 erkek kardeşin kızları hisse alamaz.
1/12, 0’dan büyük olduğundan miras; anne rahmindeki vâris oğlanmış gibi taksim edilir. Çocuk, kız da doğsa, erkek de doğsa, hissesi 1/12 olarak ayrılır ve kendisine verilir.
Doğmadan ölen çocuk
Sual: Hamile olduğum çocuğuma miras kaldı, fakat doğmadan öldü. Çocuğum için ayrılan mirası ne yapacağız?
CEVAP
Hissesi vârislerine taksîm edilir. (Dürr-ül-müntekâ)
Peş peşe ölürlerse
Sual: Babam ve abim trafik kazasında ağır yaralandılar. Önce babam birkaç saat sonra da abim öldü. Mirasları nasıl taksim edilir?
CEVAP
Sonra ölen diğerine vâris olur. Mesela, iki kardeşten biri Çin’de, diğeri Avrupa’da, aynı gün, güneş doğarken ölseler, Avrupa’da ölen, diğerine vâris olur, çünkü güneş Çin’de daha önce doğmaktadır. (Dürr-ül-müntekâ, Redd-ül-muhtar)
Babanız önce öldüğü için önce babanızın mirası varislere taksim edilir. Babanız öldüğünde abiniz hayatta olduğu için, babanızın mirasından hisse alır. Bu hissesi eklendikten sonra, ölen abinizin mirası varislerine taksim edilir.
Konu: Miras hesapları 
03.07.10 8:13
