İmam Şa'bi

Misafir

Ebu Ömer Amr bin Şercil bin Abdîzî Kibari Eş-Şa'bi Hazretleri tabiinin büyüklerinden olup müctehid-i mutlaktır. Güzel ve tatlı konuşan şanı yüce bir fakihdir. Hicretin 6, senesinde cihan sahasına teşrif edip, H.104 senesinde Kûfe'de ansızın beka yurduna göçmüştür. Vaaz halkasında bulunmayı ve nasihat etmeyi çok severdi. Bir gün, vaaz esnasında Peygamber Efendimiz'in gazalarından birini naklederken meşhur İbn-i Ömer (r.a.) hazretleri geçiyorlardı. Bu tatlı nakil kendilerine hoş gelmiş olacak ki bir müddet dinlemişlerdir.

Hayatının parlak zamanı, Emevi Halifelerinden Abdülmelik'in asrına tesadüf etmektedir. Hatta o zamanlarda hükümdar ve ekabirin duymadıkları garip şiirleri ve işitmekten lezzet buldukları meseleleri Hz. Şa'bi, rivayet ederlerdi.

Kendilerine bir gün dinî meselelerden bir sual sormuşlar, "Bilmem" diye buyurmuş. "Sen bu ka'dar alim olasın da nasıl bilmezsin?" dediklerinde o, "Melaike-i Kiram bile öyle demişlerdir. Ben bilmezsem ayıp mı?" diye buyurmuşlardır.

Şa'bi Hazretlerine biri : "Ya fakih" diye hitap eyledi. Hz. Şa'bi : "Ben fakih ve alim değilim. Biz Ashab-ı Kiram'dan ve hadîs-i şeriflerden işittiklerimizi haber veriyoruz," demiştir.

"Fakih (fıkıh alimi), haramlardan çekinen; alim de gıyaben Allah'dan korkandır," buyurmuşlardır.

Hikmetli kelâmın'dan birkaçı;

* "Siz ulemanın fasıkı ile cühelanın abidinden kaçınız."

* "Bir zamanlar insanların geçim-vasıtası dinleri idi, dinlerini kaybettikten sonra mürüvvet geçim vasıtası oldu. Bu da gitti. Bir müddet de ahlâk ile geçirirlerken şimdi o da kayboldu."

* "Bir vakitler, ilmi akıllı olan ve kalp gözü açık olana öğretirlerdi, şimdi ilmin kadrini kıymetini bilmeyenlere öğretiyorlar."

* "Siz din'de kıyasdan sakınınız, çünkü dinde kıyas dinde olmayan meseleleri çoğaltır."

* "Kerem sahibi olanların muhabbetleri çabuk olup 'gazapları ise geç gelir. Cahillerin gazapları çabuk olup muhabbetleri yavaş olur."

* "Şa'bi Hazretleri ekseriya şu şiiri okurlardı :

"Hilm (yumuşak huyluluk), rıza ve sevinç vaktinde değil,

gazap halinde lâzımdır."